Patat over het water

In plaats van de weg

Digitaal werkbezoek minister aan logistieke dienstverlener Kloosterboer

Onze minister bracht maandag, 12 oktober, een digitaal werkbezoek aan logistiek dienstverlener Kloosterboer. Een Nederlands internationaal opererende logistieke dienstverlener met haar hoofdkantoor in Rotterdam. Het werkbezoek stond in het teken van de zogeheten ‘modal shift’, van vrachtwagen naar binnenvaart. Dirk-Jan de Bruijn (Unit Innovatie in Mobiliteit) bereidde het bezoek voor.

Frites-express
Dirk-Jan, waarom een (digitaal) werkbezoek aan Kloosterboer in de Rotterdamse Eemhaven?

Kloosterboer/McCain is een van de twee “BHAG’s” (red. Big Hairy Audacious Goals) die door de minister zelf afgelopen voorjaar zo zijn gepositioneerd als voorbeeld- of doorbraak projecten. Ook wel de ‘frites-express’ genoemd. Werkelijk een schitterend voorbeeld van modal shift als gevolg van het hechte partnership tussen fritesproducent McCain en logistiek dienstverlener Kloosterboer. Voorheen werden jaarlijks 4.500 ritten per truck uitgevoerd vanaf productielocatie McCain naar distributielocatie Kloosterboer Lelystad en 2.500 ritten vanuit Rotterdam naar Lelystad om containers te laden. In de nieuwe situatie levert McCain volle containers rechtstreeks bij Kloosterboer Vlissingen aan voor transport per barge (binnenvaartschip) naar Lelystad. Vanuit Lelystad gaan volle exportcontainers per barge naar Rotterdam. Daarnaast worden vanuit Lelystad weer exportcontainers van lokale ui-/aardappel producenten per barge vervoerd richting Vlissingen voor verder transport naar West Afrika. Dat levert wat betreft besparing alleen al in dit voorbeeldproject minstens 20.000 ritten van 250 km. Dat staat gelijk aan 3.200 ton CO2 besparing.

De minister benadrukte dat vandaag ook in haar digitale werkbezoek aan Kloosterboer volgens Dirk-Jan. De minister: ‘De frites-express laat zien dat je goederen ook goed met een binnenvaartschip in plaats van een vrachtwagen kunt vervoeren. Een mooi voorbeeld voor de nieuwe samenwerking waarbij we met verladers en vervoerders de shift van de weg naar het water waarmaken.’

Taai
Wat kwam tijdens bezoek allemaal aan de orde?

‘Laat ik beginnen met te noemen dat we erg trots zijn dat we alle spelers die actief zijn in het ‘modal shift dossier’ ook aan de tafel hebben. En dan praten we niet alleen over IenW, maar ook over RWS, de 4 provincies die actief zijn op de corridor Oost en Zuidoost (red. Zuid-Holland, Noord-Brabant, Limburg en Gelderland), de Logistieke Alliantie en de Topsector. Allemaal werken ze samen vanuit één gemeenschappelijke aanpak en één ambitie. En we ontwerpen deze regeling in samenwerking met de verladers en vervoerders die we straks gebruik van moeten gaan maken. Wat laten we wel zijn, modal shift is een taai vraagstuk, dat staat al een jaar of 20 op de agenda. Als we daar nú doorbraken in willen forceren, en dat moeten we gelet op de klimaat- en de Vervanging en Renovatie opgave, dan moeten we het dus anders doen. Daarom heben we ook vooral de actief participerende ondernemers de mogelijkheid hebben gegeven om met de minister in dialoog te gaan. Bijvoorbeeld bij de opzet van een lijndienst – varen volgens het spoorboekje. Waarbij kleinere verladers en vervoerders niet alleen mee kunnen doen, maar ook hun betrouwbaarheid kunnen garanderen.

Duurzaamheid
‘Daarnaast’, zo vertelt Dirk-Jan verder, ‘hebben we met de minister gesproken over duurzaamheidsopgave van modal shift, wetende dat de nieuwste vrachtwagens tegenwoordig zijn uitgerust met hele schone EURO-6 motoren wat nog niet van alle scheepsdieselmotoren gezegd kan worden. Dit onderstreept bijvoorbeeld de noodzaak van een integrale aanpak met initiatieven als Zero Emission Services (ZES). Ten slotte heeft Nancy Scheijven, directeur scheepvaart VWM RWS, de nieuwe portal onthuld waarmee RWS inzage geeft voor verladers en vervoerders wat de consequenties zijn van de Vervanging en Renovatie opgave voor de capaciteit van de corridors.

Binnenvaart aantrekkelijk maken
Hoe past dit in onze ambities van ministerie/RWS?
 En wat voor stimulansen geven wijzelf voor deze modal shift?

Dit werkbezoek is een onderdeel van een modal shift-regeling die we vanuit IenW, RWS, 4 provincies en Logistieke Allianties aan het opzetten zijn. Kern is dat we met elkaar een ambitie hebben neergezet waarbij dagelijks 2.000 containers niet via de weg maar via de binnenvaart worden vervoerd. Want containervervoer verplaatsen van de weg naar de binnenvaart, dát is waar het programma Modal Shift zich op richt. Naast de klimaatdruk neemt door de grootschalige vervangings- en renovatieopgave van Rijkswaterstaat de druk op het wegennet toe. Terwijl er alternatieven zijn voor vrachtvervoer. Het Modal Shift-programma wil de aantrekkelijkheid van binnenvaart daarom breder bekendmaken binnen het bedrijfsleven en nieuwe projecten helpen realiseren.’

MKB
“Doel is’, zo vertelt Dirk-Jan verder’, om op grote schaal bij vooral verladers en vervoerders in het MKB, een beweging op gang te brengen van vervoer per vrachtwagen naar vervoer via de binnenvaart. Voor de periode 2020-2024 is de ambitie om op de corridors Rotterdam-Venlo en Rotterdam-Arnhem/Nijmegen dagelijks 2.000 containers van de weg te ‘shiften’ naar de binnenvaart. Dat betekent dus dagelijks 1.000 vrachtwagencombinaties met twee containers minder op de weg. Gevolg is afnemende drukte op de weg en daarmee minder CO2-uitstoot vanwege files. Als dit een succes blijkt, kan eenzelfde soort programma worden ingezet voor het spoor. Uitgangspunt is om vanuit de optiek van de verlader een zo optimaal en duurzaam mogelijke route te creëren.’

De organiserende partijen van Modal Shift naar water zijn de Topsector Logistiek, de 4 provincies op de corridors (Zuid-Holland, Noord-Brabant, Limburg en Gelderland), de Logistieke Alliantie en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Deze partijen werken vanuit één gemeenschappelijke aanpak en één ambitie mét elkaar om zo hun verantwoordelijkheid in het stimuleren van verladers/vervoerders om hun vrachtvervoer te verplaatsen van weg naar (in eerste instantie) water ook waar te kunnen maken. Om verladers en vervoerders te ondersteunen bij de transformatieslag, zet het programma in op drie maatregelen:

  • Het opzetten van frequente binnenvaartlijndiensten;
  • Lege containers van de weg en uit de spits halen (versterken van depotfunctie en overslagterminals);
  • Bundelen van vervoersbewegingen (‘varen in driehoekjes’): aan- en afvoer van lege en beladen containers bij handels- en productiebedrijven.

Bij de Logistieke Alliantie zijn verschillende partijen aangesloten: evofenedex, VNO-NCW, TLN, MKB-Nederland, KVNR, Havenbedrijf Rotterdam, Havenbedrijf Amsterdam, ProRail, KNV goederenvervoer, VRC, Deltalinqs, ORAM, CBRB, BLN-Schuttevaer, ProRail, ACN, Waterbouwers Nederland, Bouwend Nederland en NVB.

Perfecte moment
‘Rijkswaterstaat vervangt of renoveert de komende jaren meer dan 100 bruggen, tunnels, sluizen en viaducten. Dit maakt de weg tot een minder betrouwbare vervoersmodaliteit voor vracht. Daarbij is er maatschappelijk natuurlijk veel aandacht voor stikstofproblematiek en de klimaatdoelen: 50% minder CO2-uitstoot in 2030 en 95% minder in 2050 ten opzichte van 1990. Dus is dit het perfecte moment voor een modal shift. Vanuit de politiek is er steun, blijkt uit de Goederenvervoeragenda die onze minister in de zomer van 2019 naar de Tweede Kamer stuurde.